Het aftellen is begonnen. Na een aarzelend begin is de verkiezingscampagne nu vol op stoom. Na 29 oktober weten we meer. Maar hoe kijken de politieke partijen eigenlijk naar de digitale overheid en informatiesamenleving en de rol van gemeenten. Telengy-collega’s hebben samen met digitale hulpmiddelen de partijprogramma’s doorgenomen. Onderstaand een samenvatting. Je kunt natuurlijk ook zelf de partijprogramma’s er op naslaan of gebruik bijvoorbeeld deze omgeving.

Samenvattend

• De algemene consensus: digitale soevereiniteit is belangrijk en moet versterkt — minder afhankelijkheid van techreuzen buiten Europa, meer regionale of nationale controle over data en infrastructuur. 
• Nationale cloud / publieke / Europese cloudalternatieven krijgen veel steun, zeker voor overheidsdata/diensten. De stap naar eigen beheer is populair (onder voorwaarden). 
• Datacentra worden gezien als onmisbaar onderdeel van de digitale infrastructuur, maar tegelijkertijd moet groei ervan worden beheerd: duurzaamheid, netcapaciteit, milieueffecten en ruimtelijke ordening zijn belangrijke randvoorwaarden. 

Spanning & discussies

• Randvoorwaarden versus ambitie: er is vaak een kloof tussen ambitie (meer nationale cloud, meer autonomie) en praktische randvoorwaarden: energievoorziening, capaciteit van elektriciteitsnet, ruimte/grond, vergunningen, milieu. Partijen erkennen dit, maar concrete plannen verschillen erg per partij.  
• Regie & regelgeving: discussie over wie moet sturen — de overheid (centraal), EU, of markt en private partijen. Sommige willen centrale sturing (zoals moties om rijkscloud in eigen beheer), anderen benadrukken markt en innovatie.  
• Duurzaamheid: datacentra verbruiken veel energie en water; koeling, restwarmte, klimaatneutraal opereren zijn steeds vaker onderdeel van partijplannen.  
• Wie betaalt / wie profiteert / wie beslist: burgers, lokale gemeentes, bedrijven hebben verschillende belangen – bijvoorbeeld datacentra kunnen werkgelegenheid en groei brengen, maar ook overlast voor omgeving; clouddiensten kunnen efficiëntie bieden, maar risico’s op privacy en controle. 

Voorstanders: Vrijwel alle partijen zijn voorstander van meer digitale soevereiniteit van Nederland/Europa. Van links tot rechts stellen partijen dat de afhankelijkheid van buitenlandse (Amerikaanse/Chinese) technologie te groot is en dat dit anders moet. Onder andere VVD, D66, CDA, GroenLinks-PvdA, SP, PvdD, ChristenUnie, SGP, Volt, JA21, BBB en NSC benadrukken in hun programma de noodzaak om kritieke data en systemen onder eigen Europees/Nederlands beheer te brengen. Zij pleiten voor het ontwikkelen of gebruiken van eigen cloud-oplossingen en technologie, zodat we minder afhankelijk zijn van big tech-bedrijven uit de VS of China. [computable.nl], [dutchdatacenters.nl]. 

Voorstanders: Onder de voorstanders van het actief uitbreiden en versterken van digitale infrastructuur (inclusief datacenters) vallen met name de partijen rechts van het midden en degenen die economisch-technologisch willen versnellen. VVD, CDA, ChristenUnie, SGP, Volt, JA21, BBB en NSC zien datacenters en een robuuste digitale infrastructuur als iets positiefs en noodzakelijks voor Nederland. Zij leggen de nadruk op de kansen: een sterke digitale ruggengraat is cruciaal voor onze economie, innovatie en zelfs nationale veiligheid. Deze partijen pleiten ervoor om ruimte te geven aan ontwikkeling van nieuwe datacenters, snelle netwerken (5G/glasvezel) en voldoende stroomcapaciteit – zij het vaak op een duurzame manier. [computable.nl]