Een nieuw jaar brengt meestal ook weer nieuwe wettelijke verplichtingen met zich mee. Zo is in de eIDAS verordening bepaald dat elke EU-lidstaat een zogeheten EDI-wallet beschikbaar moet hebben voor burgers. EDI staat hierbij voor Europese Digitale Identiteit en gaat over een breder stelsel, het zogeheten EDI-stelsel. Wat is nou zo’n wallet, waar komt het vandaan en wat kunnen gemeenten hier in 2026 al mee doen? 

Wat is het ook alweer? 

Zoals de naam al zegt, is de EDI-wallet een soort digitale portemonnee. Vaak een app, waarin je authentieke gegevens over jezelf kunt opslaan. Met deze gegevens kun je vervolgens heel specifiek je gegevens delen, om bijvoorbeeld bij een aanvraag of transactie aan te tonen dat je aan de voorwaarden voldoet. Het is in die zin een hulpmiddel dat burgers regie geeft over met wie ze welke persoonsgegevens delen. Bovendien kan het bijdragen aan dataminimalisatie.  

Het potentieel hiervan zit hem vooral in situaties waarin burgers moeten aantonen wie ze zijn (authenticatie) en of ze aan specifieke voorwaarden, zoals een inkomenseis of minimumleeftijd, voldoen. De partij waar je een aanvraag indient hoeft feitelijk alleen te weten óf je (bijvoorbeeld) aan de inkomenseis voldoet en niet wat je exacte inkomen is. Hetzelfde geldt voor situaties waarin nog veel gevoeligere gegevens een rol spelen, bijvoorbeeld medische gegevens.  

Waar komen we vandaan? 

Waar er voorheen veelal met papieren documenten werd gewerkt, zoals identificatiebewijzen en allerlei verklaringen, is er met de digitalisering en steeds verder ontwikkelende technologie ruimte ontstaan om hier effectiever en efficiënter mee om te gaan, zoals hierboven al geschetst. 

Het idee van wallets is ook niet per se nieuw. Wie enigszins iets gevolgd heeft rondom cryptocurrencies zal weten dat transacties daarin ook geschieden tussen wallets, met een achterliggend stelsel (de blockchain) dat waarborgt dat de gegevens kloppen. Nu gaat de parallel niet helemaal op, maar we zijn bij de EDI-wallet wel belangrijke elementen terugkeren als het gaat om regie bij de burger en het waarborgen van authentieke gegevens.  

Wat kunnen we verwachten? 

Binnen Nederland wordt er op dit moment druk gewerkt aan de NL-wallet. Vanuit verschillende proeftuinen komen bovendien ook al mooie use cases naar voren die het concept meer en meer tot leven laten komen. De praktijk is namelijk dat veel organisaties nog geen idee hebben wat ze met een wallet aan zouden moeten. 

Tegelijkertijd is vrijwel iedere gemeente volop bezig met de doorontwikkeling en digitalisering van de dienstverlening, al dan niet gedreven door andere wetten zoals de Wmebv. In dat licht doen gemeenten er goed aan om: 

• na te denken over specifieke toepassingen van een wallet; 
• vanuit zowel informatievoorziening als dienstverlening hierover te communiceren; 
• vanuit perspectieven als gegevensbescherming en ethiek na te denken wat een wallet daarin kan betekenen. 

Waar een wallet burgers meer regie geeft over hun gegevens, biedt het overheden ook een kans om effectiever en zorgvuldiger met data om te gaan.  

Meer weten? 

Meer informatie vind je bijvoorbeeld op Digitale Overheid of op de Pleio-omgeving. Je kunt ook contact opnemen met Wouter Le Febre via de contactpagina.